Để doanh nghiệp dệt may không còn “chậm chân” chuyển đổi số

Nếu không chuyển đổi số sẽ mất cơ hội thị trường

Dệt may là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, thế nhưng mức độ sẵn sàng cho chuyển đổi số của các doanh nghiệp dệt may vẫn còn thấp. Trong khi các thị trường khó tính như EU ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn nhập khẩu hàng dệt may (chẳng hạn sắp tới sẽ bắt buộc phải ứng dụng hộ chiếu số cho sản phẩm dệt may), nếu không chuyển đổi số, dệt may Việt Nam có thể “vuột khỏi tầm tay” khá nhiều cơ hội kinh doanh.

Ông Hoàng Xuân Hiệp, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội cho biết, ngành dệt may đã bắt đầu ứng dụng các công nghệ mới của cách mạng công nghiệp 4.0 vào hoạt động sản xuất. Một số điểm nhấn có thể thể tới nhà máy dệt may thông minh sử dụng thiết bị kỹ thuật số kết nối toàn bộ nhà máy qua IoT (Internet kết nối vạn vật); dây chuyền sản xuất sơ mi 100% kết hợp người - máy... Thế nhưng, tỷ lệ nhà sản xuất dệt may sẵn sàng tích hợp công nghệ số còn khá khiêm tốn: 35% tích hợp IoT; 42% điện toán đám mây; 18% áp dụng chuỗi khối; 27% sử dụng nền tảng quản lý dữ liệu.

Theo thống kê của Hiệp hội dệt may tỉnh Thanh Hóa, toàn tỉnh hiện có hơn 280 nhà máy may đang hoạt động, song mới có hơn 50% doanh nghiệp dệt may chủ động đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị hiện đại, tự động hóa các khâu sản xuất.

Ông Nguyễn Thế Phương, Chuyên gia tư vấn của FPT Digital nêu số liệu đáng quan ngại: Có đến 90% doanh nghiệp trong ngành dệt may đang “chậm chân” chuyển đổi số. Những nguyên nhân cơ bản được nhận diện gồm: Thiếu nguồn vốn đầu tư vào các giải pháp công nghệ số (Tập đoàn PPJ Group phải đầu tư hơn 5 triệu USD cho hệ thống vận hành số về phần cứng và phần mềm; không nhiều doanh nghiệp dệt may dám chịu chi như vậy); Khó thay đổi thói quen sản xuất, kinh doanh; Thiếu chuyên gia và thiếu nhân lực có chuyên môn cao để ứng dụng công nghệ số…

Bà Trần Thị Hà, Tổng Giám đốc Khối Thương mại, Công ty Pro-sports chia sẻ thực tiễn doanh nghiệp: Trước đây, công ty sử dụng nhiều phần mềm và giải pháp chuyển đổi số nhưng không đáp ứng được yêu cầu của khách hàng, nhất là sự minh bạch thông tin và khả năng kết nối được với hệ thống phần mềm của khách hàng. Công ty đã phải tìm đến nhà cung cấp giải pháp chuyển đổi số chuyên ngành, ưu tiên ứng dụng số hóa mang tính toàn diện và đồng bộ chuỗi cung ứng, nhưng vẫn còn không ít vướng mắc trong vận hành sản xuất, kinh doanh.

Nhiều năm đồng hành cùng doanh nghiệp, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhận thấy khá rõ, trên hành trình chuyển đổi số, doanh nghiệp cần thêm sự hỗ trợ từ Chính phủ và các cơ quan chức năng để tháo gỡ loạt rào cản về tài chính, nguồn nhân lực có khả năng làm chủ công nghệ...

Những việc cần làm để không còn “chậm chân” chuyển đổi số

Mới đây, Chính phủ phê duyệt “Chiến lược phát triển ngành dệt may và da giày Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035”, hướng tới các mục tiêu gồm: Đẩy mạnh sản xuất sản phẩm có chất lượng, năng lực cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước, giữ vững vị trí trong nhóm các quốc gia sản xuất và xuất khẩu sản phẩm dệt may và da giày hàng đầu thế giới...

“Muốn hiện thực hóa những mục tiêu này, một trong những giải pháp mang tính quyết định là chuyển đổi số toàn ngành nói chung và trong doanh nghiệp nói riêng. Doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải chuyển hướng chiến lược kinh doanh và đổi mới công nghệ nếu muốn đảm bảo lợi thế cạnh tranh, phát triển bền vững”, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam khẳng định.

Doanh nghiệp dệt may có thể ứng dụng các giải pháp số hóa vào nhiều hoạt động quản trị giúp tối ưu chi phí, tăng năng suất lao động, mở rộng thị trường. Chẳng hạn như, sử dụng hệ thống chấm công tự động để quản lý nhân sự từ xa; ứng dụng các phần mềm kế toán, quản lý kho hàng, thực hiện giao dịch thương mại điện tử, ký kết trực tuyến với khách hàng…

Tại Công ty may Thiên Nam chi nhánh Thanh Hóa, nhờ vận hành hai hệ thống chuyền treo từ đầu năm nay nên đã giảm đáng kể số lượng nhân công, tăng năng suất lao động tới 20 - 30% so với chuyền may truyền thống. Công nghệ mới trong ngành may cho phép hệ thống máy may được số hóa hoàn toàn.

Theo các chuyên gia, tư duy của lãnh đạo có vai trò quyết định sự thành hay bại của chuyển đổi số doanh nghiệp dệt may.

Trong bối cảnh phần lớn doanh nghiệp dệt may là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể, phù hợp để chuyển đổi số hiệu quả.

Doanh nghiệp dệt may cần tập trung đầu tư những giải pháp số hóa mang tính đồng bộ, toàn diện, có thể đáp ứng đa dạng yêu cầu của chuỗi cung ứng.

Ngành dệt may cần tích cực kết nối những nhà cung cấp có thế mạnh phát triển công nghệ, chuyên cung ứng giải pháp phần mềm đặc thù riêng cho ngành. Những nhà cung cấp này sẽ không ngừng nghiên cứu, phát triển những ứng dụng công nghệ mới và đưa vào chuỗi cung ứng ngành dệt may nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho thành phẩm ra thị trường.

Sau một thời gian “dò đá tìm đường”, Công ty Cổ phần Quốc tế Phong Phú đã tìm được lời giải cho bài toán chuyển đổi số nhằm tăng hiệu quả quản lý quy trình lưu chuyển hàng hóa từ khi nhập khẩu nguyên phụ liệu cho đến khi bán thành phẩm hay xuất khẩu sản phẩm.

Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Hồng Phương cho hay, để đáp ứng hàng loạt yêu cầu khắt khe về báo cáo tài chính, hệ thống kế toán kiểm toán…, công ty đã phải tìm tòi, nghiên cứu và áp dụng giải pháp chuyển đổi số toàn diện chuỗi cung ứng với cơ sở dữ liệu minh bạch. Sau khi số hóa thành công lĩnh vực may mặc, Phong Phú sẽ tiếp tục triển khai ở một số lĩnh vực như sợi, nhuộm, vải…

“Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và đồng hành cùng các doanh nghiệp trong ngành dệt may có nhu cầu tìm hiểu chuyển đổi số, cùng nhau tạo nên hành trình chuyển đổi số hiệu quả cho ngành dệt may Việt Nam”, bà Phương bày tỏ.