Nâng cao năng lực chuyển đổi số cho thanh niên vùng sâu, vùng xa

Hoài bão làm thay đổi bộ mặt quê hương

Đến xã Phình Hồ (huyện Trạm Tấu, Yên Bái), ít ai không biết đến Tiktoker Sùng A Tủa (32 tuổi) – hiện cũng là Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ VN của xã. Anh A Tủa đang sở hữu kênh TikTok chuyên hướng dẫn bà con quảng bá và bán sản phẩm nông nghiệp địa phương trên mạng xã hội này với 329,6 nghìn lượt theo dõi, 6,4 triệu lượt thích. Lời giới thiệu về kênh của anh cũng khá đơn giản “anh cán bộ người Mông, Hợp tác xã trà Shan Tuyết Phình Hồ, xin chào mọi người”.

Anh Tủa chính là người đầu tiên học tập, ứng dụng và dạy bà con xung quanh để quảng bá giới thiệu các đặc sản, cảnh đẹp và tiềm năng du lịch của vùng đất Phình Hồ lên mạng xã hội, để từ đó mọi người biết đến nhiều hơn, thu hút được nhiều khách du lịch hơn.

Xã Phình Hồ được ví như bản làng trên mây với cảnh quan có thể khiến những người đã một lần đến và đi không khỏi đắm say. Tuy nhiên cũng bởi “ngủ trong mây” mà cảnh đẹp của Phình Hồ trước đó chỉ được ít người biết đến, đa phần trong cộng đồng những người ưa khám phá du lịch “bụi”. Với ước mơ quảng bá vẻ đẹp của quê hương đến với sâu rộng người dân trong cả nước, thậm chí cả nước ngoài, những thanh niên địa phương như anh A Tủa đã nhanh chóng tìm kiếm hướng đi để phát triển cho quê mình. Người thì đầu tư cho hạ tầng du lịch, tạo cảnh quan, người hướng dẫn bà con cách làm du lịch chuyên nghiệp, người đi học tập các kiến thức, kỹ năng trồng trọt, nâng cao năng suất lao động và chất lượng cho các đặc sản địa phương như trà Shan Tuyết… Riêng anh Tủa lại chọn cách quảng bá trên mạng xã hội.

Do là người dân tộc miền núi, ít có cơ hội tiếp cận khoa học công nghệ trước đó nên việc thành công không dễ dàng. Tự học không đủ, anh Tủa còn “khăn gói quả mướp” xuống Hà Nội để học làm TikTok với ước mơ trở thành một TikToker của núi rừng Yên Bái, đem gió núi, mây trời và đại ngàn của Tây Bắc về với khắp các mọi vùng miền Tổ Quốc.

“Xin chào mọi người, lại là anh cán bộ xã đây…” mỗi clip được đăng tải của anh A Tủa trên mạng xã hội đều bắt đầu với lời chào đầy niềm nở, giọng nói hồn nhiên, tràn đầy năng lượng, ghi lại hình ảnh đời sống thường nhật, chia sẻ những nét ẩm thực, văn hóa của người dân đồng bào dân tộc Mông,… vừa giản dị lại vừa có sự cuốn hút đặc biệt.

“Xã Phình Hồ đã xác định phát triển du lịch, dựa trên thiên nhiên hoang sơ làm công cụ chính để xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân. Hiện tại mình là một trong những cán bộ xã đang cố gắng từng ngày, học hỏi công nghệ số để quảng bá hình ảnh đẹp của quê hương. Cá nhân mình thì quá nhỏ bé, nhưng với truyền thống bao đời nay của ông cha ta “một cây thì chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” sẽ làm được những điều tuyệt vời hơn”, anh Tủa chia sẻ.

Câu chuyện của anh Sùng A Tủa là một trong những điển hình của thanh niên vùng sâu, vùng sa mạnh dạn tham gia vào công tác chuyển đổi số để làm thay đổi bộ mặt quê hương. Đã, đang trở thành hình mẫu cho nhiều bạn trẻ, nhiều vùng miền khác học tập và làm theo.

Khi thanh niên là lực lượng nòng cốt cho chuyển đổi số

Xác định vai trò nòng cốt của thanh niên trong quá trình chuyển đổi số, thời gian vừa qua, không chỉ các tổ chức thanh niên mà cả chính quyền địa phương, các bộ ngành, tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là ở những khu vực vùng sâu, vùng xa đã đang chú trọng công tác nâng cao năng lực chuyển đổi số cho nhóm đối tượng này.

Với việc áp dụng nền tảng học trực tuyến One Touch mà Bộ TT&TT đưa vào sử dụng từ năm 2022, thời gian qua, Đăk Lăk đã triển khai thành công nhiều khóa học chuyển đổi số cho bà con trên địa bàn, bao gồm các thanh niên vùng sâu vùng xa, thanh niên yếu thế. Các khoa học về cơ bản đã giúp thanh niên tiếp cận tối ưu những lợi ích mà chuyển đổi số mang lại như: Phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; phục vụ phát triển kinh tế xã hội, phục vụ công dân số; hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư,…

Với những địa bàn như xã Ea Trang, huyện M’Drăk, do địa hình vùng đồi núi, khó khăn, dân cư chưa tập trung, một số khu vực hạ tầng chưa hoàn thiện, thiếu sóng di động… đoàn thanh niên đã đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về các hoạt động chuyển đổi số cũng như lợi ích mà quá trình này đem lại, để người dân hiểu và tin tưởng làm theo.

Tại một số địa bàn miền núi như huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam, nơi hạ tầng còn nhiều khó khăn, nhiều nơi chưa có sóng điện thoại mạnh, việc phát động cài đặt các ứng dụng số cũng gặp không ít trở ngại. Theo chị Huỳnh Thị Hoa - Bí thư Đoàn xã Trà Đông thì thời gian qua, xã đã phát động cài đặt và hướng dẫn đoàn viên thanh niên, người dân cài đặt một số phần mềm hữu ích như: Smart Quảng Nam, Thanh niên Việt Nam, VssID... chính thanh niên hướng dân cho thanh niên, rồi thanh niên lại hướng dẫn cho bà con xung quanh để mọi người cùng vượt qua những khó khăn và thành công bước lên môi trường số.

Theo anh Ngô Văn Cương, Bí tư TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thì chuyển đổi số là công tác đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của Đất nước. Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII đã xác định chuyển đổi số là một trong ba khâu đột phá nhiệm kỳ. Năm 2023, năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn, T.Ư Đoàn đã xác định chủ đề công tác “Năm chuyển đổi số các hoạt động của Đoàn”. Các cấp bộ Đoàn đã thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trên các mặt công tác mang lại hiệu quả cao trong công tác tổ chức, triển khai, điều hành công việc, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian nhân lực, nâng cao doanh thu.

Cũng chia sẻ về vai trò của thanh niên trong công tác chuyển đổi số, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn Bùi Quang Huy cho rằng, trong chuyển đổi số cần những “con người số”. Bởi chuyển đổi số là một quá trình lâu dài, phức tạp. Chuyển đổi số là việc chuyển đổi của con người, chuyển đổi thói quen từ môi trường thực lên môi trường số. Và thay đổi thói quen cần thời gian, lâu dài. Phải có nhận thức số, năng lực số mới dẫn đến “hành động số”. Vì vậy, việc xây dựng “con người số”, “thanh niên số” phải bắt đầu từ việc nâng cao nhận thức về chuyển đổi số; nâng cao năng lực số cho thanh niên và điều này phải bắt đầu từ những “hạt giống đỏ” là cán bộ đoàn, đoàn viên, thanh niên. 

“Trong chuyển đổi số quốc gia, người trẻ chứ không ai khác phải nhận sứ mệnh đi đầu, nòng cốt. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phải đóng vai trò tổ chức cho lực lượng đông đảo thanh niên thực hiện sứ mệnh quan trọng đó, mà trước hết là cần nâng cao nhận thức về chuyển đổi số; nâng cao năng lực số cho đoàn viên, thanh niên phải là giải pháp bao trùm, xuyên suốt trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên giai đoạn 2022 - 2030. Điều kiện tiên quyết để làm được việc đó là mỗi người phải có “thói quen số”, và phải thay đổi từ nhận thức, đặc biệt là người đứng đầu của các cấp bộ đoàn”, anh Bùi Quang Huy cho biết thêm.

Có thể nói, với tinh thần “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, để triển khai được công tác chuyển đổi số ở những khu vực khó khăn, vùng sâu, vùng xa nhất thì yêu cầu nâng cao năng lực chuyển đổi số cho lực lượng chủ đạo ở địa phương – thanh niên vẫn là yếu tố then chốt, đã và đang được chứng minh trong thực tiễn.