Tạo thuận lợi để tiếp cận nguồn tín dụng trong đề án 1 triệu hecta lúa ở ĐBSCL
VOV.VN - Triển khai cho vay trong đề án 1 triệu hecta ở ĐBSCL sẽ hỗ trợ cho người dân, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu lúa gạo có thêm nguồn lực để phát triển chuỗi lúa gạo bền vững, nâng cao giá trị, thu nhập và khẳng định vị thế của gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
Với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, tạo ra những bước đi vững chắc, mang tính đột phá cho ngành lúa gạo, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1490 phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”. Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ NN&PTNT và 12 tỉnh, thành trong vùng ĐBSCL xây dựng và ban hành chương trình cho vay ưu đãi theo đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng ĐBSCL theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Nguồn tín dụng đối với ngành lúa gạo vùng ĐBSCL đạt khoảng 124.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 53% dư nợ tín dụng lúa gạo toàn quốc. Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước cho biết, chương trình cho vay theo đề án 1 triệu hectađược chia làm 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn thí điểm từ nay tới cuối năm 2025 do Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chủ lực cho vay và giai đoạn mở rộng từ khi kết thúc thí điểm tới năm 2030 tại các tổ chức tín dụng. Thời hạn cho vay đáp ứng nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu từ sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu trong liên kết lúa gạo.
Theo bà Hà Thu Giang, các tổ chức tín dụng chủ động cân đối nguồn vốn, tiết giảm chi phí để xem xét áp dụng lãi suất cho vay thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay của kỳ hạn tương ứng đang áp dụng đối với khách hàng cùng kỳ hạn cùng nhóm.
“Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL đẩy nhanh tiến độ các nội dung liên quan đến kỹ thuật của ngành nông nghiệp để tổ chức triển khai chương trình. Đặc biệt là việc xác định, công bố các vùng chuyên canh, các liên kết và chủ thể tham gia liên kết; định mức kinh tế kỹ thuật, định mức thực tế thực hiện khâu sản xuất lúa gạo trong liên kết lúa gạo theo Quyết định 1490 để Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các tổ chức tín dụng tiếp cận, xem xét cho vay”, bà Hà Thu Giang nêu rõ.

Theo Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đối tượng vay là các cá nhân, hộ nông dân tham gia liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo; tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp có tên trong danh sách tham gia liên kết lúa gạo do Bộ NN&PTNT công bố. Bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, phía ngân hàng sẽ thực hiện cho vay phục vụ nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu trong liên kết lúa gạo để phục vụ đề án. Đồng thời phía ngân hàng đang xây dựng sản phẩm cho vay khép kín tới tất cả đối tượng tham gia đề án 1 triệu hecta từ hộ gia đình, cá nhân trồng lúa đến các đơn vị cung cấp nguyên vật liệu đầu vào, đơn vị chế biến xuất khẩu.
“Tôi cũng mong tất cả các thành phần tham gia trong chuỗi liên kết này khi chúng ta đã ký kết thỏa thuận liên kết với nhau thì chúng ta cùng nhau để thực hiện các thỏa thuận đó để chương trình hiệu quả”, bà Phùng Thị Bình cho biết.

Theo bà Tạ Thu Thủy, Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Phương Thanh, tỉnh Đồng Tháp, đề án 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao đang triển khai giúp ngành hàng lúa gạo nâng cao chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn của các thị trường thế giới, đảm bảo giá cả cạnh tranh. Tuy nhiên, theo bà Thủy nhân tố quan trọng của đề án là người nông dân hiện vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn và hoặc tiếp cận được với hạn mức thấp. Vì vậy, doanh nghiệp đang cần nguồn tài chính vay trung, dài hạn để đảm bảo trong việc xuất khẩu.
“Về phía doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo đang rất cần tài chính kịp thời, có thể vay trung, dài hạn để giảm đi phần vay ngắn hạn mà phải loay hoay lo nguồn vay đáo hạn hoặc là nguồn tạm trữ đủ đảm bảo trong việc xuất khẩu”, bà Tạ Thu Thủy nêu ý kiến.
Đồng Tháp là địa phương tham gia đề án đến năm 2030 sẽ đạt trên 160.000 hecta, ông Phạm Thiện Nghĩa, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, đề án không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập, phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo mà còn mang lại niềm tự hào cho đất nước, cho nông dân về đóng góp trong đảm bảo an ninh lương thực thế giới, tạo ra sản phẩm lúa gạo chất lượng, cũng như bảo vệ môi trường. Người dân Đồng Tháp nói chung và các tỉnh ĐBSCL nói riêng đồng thuận cao đối với đề án khi nâng cao năng suất, chất lượng, đảm bảo được an ninh lương thực, hướng đến nền nông nghiệp xanh, bền vững, tiên tiến, hiện đại.
“Các doanh nghiệp phải mạnh dạn để liên kết đối với từng cánh đồng, từng hộ nông dân thông qua HTX, hội quán của Đồng Tháp, chúng ta sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa để thực hiện tốt đề án. Đối với góc độ địa phương chúng tôi sẽ tập trung xây dựng tốt hơn nền nông nghiệp của Đồng Tháp, thực hiện tốt đề án tái cơ cấu nông nghiệp cũng như đề án tiên phong, kiểu mẫu mà Thủ tướng đã giao và sẽ thực hiện tốt đề án 1 triệu hecta và khuyến khích nông dân thực hiện”, ông Phạm Thiện Nghĩa nhấn manh.

Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết, đây là đề án đầu tiên trên thế giới về sản xuất 1 triệu hecta lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp nên nhận được rất nhiều sự quan tâm của các đối tác quốc tế. Đề án đã tạo sự khích lệ đối với nông dân và doanh nghiệp đang tham gia phát triển ngành hàng lúa gạo ở vùng ĐBSCL nói riêng và ngành lúa gạo cả nước nói chung.
Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, để thực hiện đề án, Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần kinh phí, còn lại là huy động từ nguồn lực xã hội, trong đó có nguồn vốn tín dụng. Với sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước trong chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiên phong tham gia Đề án, đây là cú hích, động lực quan trọng, thúc đẩy thành công của đề án trong thời gian tới.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, Bộ NN-PTNT đã cùng 12 tỉnh rà soát toàn bộ hiện trạng hạ tầng sản xuất vùng dự án, nhất là hạ tầng thủy lợi nhằm đáp ứng yêu cầu tưới tiêu chủ động, hạ tầng hỗ trợ vận chuyển, cơ giới hóa đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi cho áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Các địa phương tham gia đề án, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch vùng, quy hoạch ngành và quy hoạch tỉnh; bảo đảm thống nhất, không chồng chéo với các dự án mà các cơ quan Trung ương và địa phương đã, đang và sẽ triển khai đầu tư về thích ứng với biến đổi khí hậu tại vùng ĐBSCL.
“Mục đích chính của đề án này là tổ chức lại sản xuất lúa gạo ở ĐBSCL nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân, cho nên trong sản xuất lại chuỗi liên kết thì khó nhất là chuyển đổi tư duy của người sản xuất và người kinh doanh”, ông Trần Thanh Nam thông tin.

Theo ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chương trình có tính chất ưu đãi là giảm lãi suất cho vay ít nhất 1%, khi tham gia vào chương trình liên kết sẽ được vay theo quy mô sản xuất, tiến độ sản xuất, chu kỳ sản xuất kinh doanh, chế biến, tạm trữ. Với chương trình liên kết và có sự chỉ đạo từ phía Ngân hàng Nhà nước thì các ngân hàng thương mại sẽ mạnh dạn cho vay trung và dài hạn. Ngoài ra, khi tham gia vào chuỗi liên kết các ngân hàng thương mại có thể quản lý được dòng tiền, khi đó không nhất thiết phải thế chấp bằng tài sản, đây là điều kiện thuận lợi và tính ưu đãi khi tham gia vào chuỗi liên kết mới được hưởng chính sách này.
“Với liên kết này có bàn tay của Nhà nước đứng ra để xử lý những vấn đề có tính chất ưu đãi, hỗ trợ, có sự chỉ đạo vào cuộc của các cấp chính quyền địa phương và đặc biệt là bản thân từng doanh nghiệp cũng như các hợp tác xã, các hộ nông dân tìm thấy lợi ích ở trong đó, và chắc chắn có lợi ích nhiều hơn cái chúng ta đứng ngoài chương trình liên kết thì liên kết mới chặt và mới có thể tồn tại lâu dài” ông Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” với mục tiêu tổ chức lại ngành hàng lúa gạo, giúp nông dân nâng cao thu nhập, phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo. Đề án sẽ mang lại niềm tự hào cho đất nước, cho nông dân khi đóng góp quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực, tạo ra sản phẩm lúa gạo chất lượng, bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao sản lượng, giá trị, khẳng định thương hiệu, vị thế ngành hàng lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.