Một cuộc điều tra mới đây đã phát hiện ra hơn 1.100 vi mạch do nước ngoài sản xuất bên trong những máy bay chiến đấu tiên tiến nhất của Nga là Su-34 và Su-35.

Su-34 và Su-35 là hai trong số những máy bay chiến đấu tiên tiến nhất của Nga, có khả năng tấn công các mục tiêu tầm xa trong khi mang theo một lượng lớn đạn dược dẫn đường chính xác chẳng hạn như bom KAB và UMPB D30-SN và tên lửa Grom-1. Đây là những vũ khí mà Nga nhiều lần sử dụng trong các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng trên khắp các thành phố tiền tuyến ở Ukraine. Những máy bay này đóng vai trò then chốt trong ít nhất 60 cuộc không kích của Nga nhằm vào các thành phố của Ukraine từ năm 2022 đến năm 2024.

Linh kiện nước ngoài bên trong Su-34 và Su-35

Các nhà điều tra quân sự và chính phủ Ukraine đã tiến hành phân tích các mảnh vỡ từ máy bay Su-34 và Su-35S bị bắn rơi đông thời thu thập dữ liệu mua sắm bị rò rỉ từ bên trong nước Nga. Họ kết hợp dữ liệu này với hình ảnh độ phân giải cao về các hệ thống bên trong máy bay. Những nguồn này đã tạo ra một trong những bản phân tích nguồn mở chi tiết nhất về hệ thống điện tử hàng không của máy bay chiến đấu Nga mà trước đây chỉ Lầu Năm Góc mới có được.

Ukraine cho biết, trong số 1.119 bộ phận riêng biệt được xác định bên trong Su-34 và Su-35, có đến 1.115 bộ phận được sản xuất bởi các công ty có trụ sở chính ở Mỹ, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan hoặc Pháp. Về cơ bản, chúng phục vụ cho chức năng bay, định hướng và tiêu diệt mục tiêu của máy bay.

Bộ vi xử lý và chip nhớ của công ty Intel (Mỹ) được tìm thấy trong các máy tính nhiệm vụ và thiết bị lưu trữ dữ liệu trên máy bay. Sản phẩm bán dẫn của công ty STMicroelectronics (Pháp) xuất hiện trong nhiều hệ thống, trong đó có mô-đun GPS, cảm biến quán tính và vi điều khiển cho hệ thống dẫn đường và đo từ xa; chip analog và vi điều khiển của công ty Texas Instruments (Mỹ) xuất hiện trong giao diện radar và máy tính định vị; bộ khuếch đại và bộ chuyển đổi hiệu suất cao của Analog Devices (Mỹ) được sử dụng trong các hệ thống xử lý tín hiệu và truyền thông. Ngoài ra, còn có tụ điện và bộ lọc gốm của Murata (Nhật Bản).

Mỗi linh kiện và mỗi con chip đều có chức năng quan trọng đối với radar và hệ thống dẫn đường đến điều khiển bay và liên lạc. Chúng cho phép máy bay chiến đấu khóa mục tiêu, thực hiện các cuộc tấn công chính xác và điều phối nhiệm vụ. Theo Ukraine, công nghệ phương Tây là một trong những yếu tố tạo nên sức mạnh của Su-34 và Su-35: chúng đảm nhiệm dẫn đường, nhắm mục tiêu, radar và tác chiến điện tử. Nếu thiếu chúng, máy bay chiến đấu sẽ mất đi lợi thế. Hầu hết những công nghệ này không phải là bí mật hay khó tiếp cận bởi chúng luôn sẵn có trên thị trường thương mại, có thể sử dụng cho các mục đích lưỡng dụng và dễ dàng chuyển tới Nga thông qua các nước thứ ba.

Mạng lưới cung ứng xám hoạt động như thế nào?

Các lệnh trừng phạt được cho là nhằm mục đích cô lập Nga và ngăn chặn nước này tiếp cận công nghệ phương Tây. Sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào năm 2022 - các chính phủ phương Tây đã áp đặt nhiều biện pháp kiểm soát xuất khẩu, danh sách đen và hạn chế cấp phép để hạn chế tiếp cận công nghệ lưỡng dũng. Nhưng một số báo cáo cho rằng: "Các công ty hiếm khi theo dõi sản phẩm của họ sau khi xuất kho, vì thế khâu kiểm tra điểm đến của sản phẩm bị hạn chế rất nhiều”.

Theo Ukraine, nếu không có mạng lưới nhập khẩu "xám" duy trì dòng chảy của các linh kiện, phần lớn năng lực tấn công chính xác của Nga sẽ bị giảm sút đáng kể.

Báo cáo cáo buộc rằng chỉ riêng trong năm 2023, Nga đã nhập khẩu hơn 800 triệu USD vi điện tử ưu tiên cao cùng các linh kiện thiết yếu để chế tạo tên lửa, máy bay không người lái và máy bay chiến đấu như Su-34 và Su-35. Những linh kiện này không phải được đưa tới một cách ngẫu nhiên. Chúng được vận chuyển qua một mạng lưới rộng lớn gồm các bên trung gian, công ty vỏ bọc và nhà phân phối ở nước thứ ba, lợi dụng sự yếu kém trong thực thi pháp luật và các lỗ hổng về thẩm quyền. Các chuỗi cung ứng "xám" này được cho là hoạt động tại, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, nhiều quốc gia thành viên EU.

Quy trình rất đơn giản. Các công ty tại các quốc gia này mua các thiết bị điện tử lưỡng dụng từ các nhà sản xuất phương Tây một cách hợp pháp. Sau đó, họ tái xuất chúng cho các công ty Nga có liên hệ với lĩnh vực quốc phòng và ít báo cáo về mục đích sử dụng. Giấy tờ có thể rõ ràng, nhưng đích đến thì không rõ ràng.

Mạng lưới cung ứng “xám” rất hiệu quả trong việc khai thác các lỗ hổng trong kiểm soát xuất khẩu và sự phức tạp của chuỗi cung ứng. Do không có hệ thống toàn cầu để theo dõi mục đích sử dụng cuối cùng của các linh kiện xuất khẩu nên các công ty có thể vận chuyển linh kiện vào Nga chỉ trong vài tuần sau khi đặt hàng.

Hầu hết các công ty trực tiếp sản xuất linh kiện hoặc vi mạch của phương Tây không có mối liên hệ trực tiếp nào với ngành công nghiệp quốc phòng Nga. Họ không cố tình vận chuyển linh kiện đến Moscow hay vi phạm luật xuất khẩu. Tuy nhiên, sản phẩm của họ vẫn xuất hiện trên tên lửa và máy bay của Nga, bởi vì chuỗi cung ứng toàn cầu rất lớn và khó quản lý.

Con đường của một con chip từ một nhà máy phương Tây đến máy bay chiến đấu của Nga hiếm khi là một đường thẳng. Các nhà điều tra cho biết, linh kiện được sản xuất tại Bay Area hoặc Bavaria có thể được bán cho một nhà phân phối ở nước ngoài. Linh kiện đó sẽ được đóng gói thành một lô hàng lớn cùng với hàng ngàn linh kiện thương mại khác và được vận chuyển qua các trung tâm hậu cần ở Dubai, Thâm Quyến hoặc Istanbul. Từ đó, nó có thể được tái xuất khẩu cho một nhà nhập khẩu Nga dưới vỏ bọc là công ty dân sự. Chỉ trong vòng vài tuần, con chip đó có thể được lắp đặt trong radar hoặc hệ thống chỉ thị mục tiêu của một chiếc Su-34 hoặc Su-35 đang thực hiện các nhiệm vụ trên bầu trời Ukraine.

Nga tung 3 mũi giáp công, đánh thẳng “vành đai tử thủ” ở miền Đông Ukraine

VOV.VN - Nga đang tăng tốc chiến dịch mùa hè với ba mũi tấn công đồng loạt nhằm vào Pokrovsk, Kostiantynivka và Kupiansk – những điểm chốt then chốt tạo thành "vành đai tử thủ" của Ukraine nhằm bảo vệ phần còn lại của Donetsk.