Vụ dỡ đình bán gỗ sưa: "Đổ" hết trách nhiệm cho xã, thôn?

Nhận thức yếu kém hay lòng tham tư lợi?

Ông Nguyễn Phú Ngà (Phó Chủ tịch Ủy Ban Mặt trận Tổ quốc xã Đức Thượng, kiêm Bí thư chi bộ kiêm Trưởng ban công tác Mặt trận dân cư thôn) và ông Nguyễn Phú Lực (Phó bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn) cùng lãnh đạo thôn đã phải xin lỗi người dân. Hai người thừa nhận sai phạm qua sự việc với lý do vì suy nghĩ nông cạn, đồng thời, giải thích rằng cũng chỉ muốn tu bổ, mở rộng đình Cựu Quán, làm lợi cho dân nhưng lại bị một số cá nhân khác dụ dỗ tham gia vào hoạt động tháo dỡ mái đình, bán gỗ.

Mái đình sau khi bị dỡ phải che bạt để phủ tạm thời

Trước đó, Ni sư Thích Nữ Diệu Bản cũng thừa nhận là đã mua gỗ sưa. Nhưng bản thân Ni sư thì khẳng định là không biết việc mình đã làm là việc bị cấm. Ni sư cho biết: "Cấm là cấm khai thác ở rừng, phá hoại môi trường. Còn đấy đều là gỗ mục, để cũng thành củi thôi. Các cụ ở thôn có nhu cầu muốn mở rộng, tu bổ đình, và các cán bộ cũng thống nhất ký kết để bán nên tôi mới mua". Tuy nhiên, muốn đình, chùa được tu bổ, mở rộng thì phải có báo cáo tình trạng về đề nghị lên các cấp chính quyền thì Ni sư lại không thực hiện đúng theo quy định đó. 

Theo Luật sư Nguyễn Hồng Bách, việc tháo dỡ, bán gỗ sưa đã bị coi là dấu hiệu của "tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản" theo Điều 143 Bộ luật Hình sự. Còn khi việc mua bán gỗ sưa để tư lợi thì đã là dấu hiệu của "tội trộm cắp tài sản" theo Điều 138 Bộ luật Hình sự. Điều đó có nghĩa là các cá nhân tham gia trong sự việc đã vi phạm pháp luật mà bản thân họ lại không hề hiểu rõ mức độ của hành vi (?!). Nếu biết mà vẫn cố tình vi phạm do mục đích tư lợi thì lẽ đương nhiên là các cá nhân sẽ bị chịu xử phạt theo đúng quy định của pháp luật.

Quản lý phân cấp nên trách nhiệm cũng... phân cấp

Sự việc bắt đầu bị phản ánh trên báo chí ít nhất từ ngày 3/3 nhưng tới ngày 6/3, phía Sở VHTT&DL Hà Nội mới cử cán bộ Thanh tra xuống địa phương để xem xét trực tiếp và tìm hiểu. Thanh tra Sở đã có buổi làm việc với UBND xã Đức Thượng và lãnh đạo thôn Cựu Quán. Tới ngày 7/3, đại diện Sở mới xuống thôn để nghe phản ánh trực tiếp từ người dân, đồng thời, để xoa dịu tình hình.

Còn về phía UBND huyện Hoài Đức, vào ngày 6/3, phóng viên báo chí ban đầu đã gặp khá nhiều khó khăn trong việc liên lạc và lấy ý kiến từ phía lãnh đạo huyện, cho tới khi gặp được ông Đỗ Văn Thúy - Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Hoài Đức. Trả lời báo chí, ông Thúy cũng chỉ nói rằng trước đó, UBND huyện không hề biết có chuyện dỡ đình, bán gỗ ở thôn Cựu Quán vì không có hồ sơ quản lý đình. Lý do là bởi đình Cựu Quán chưa phải di tích được xếp hạng mà mới trong danh sách kiểm kê, nên trách nhiệm quản lý trực tiếp thuộc về xã Đức Thượng và thôn Cựu Quán.

Đình Cựu Quán chưa phải di tích được xếp hạng nên sau sự việc mang tính hình sự, trách nhiệm quản lý trực tiếp vẫn là của xã Đức Thượng và thôn Cựu Quán?

Cũng theo ông Đỗ Văn Thúy, ông không nắm được con số chính xác về tổng các di tích hiện nay trên địa bàn: "Thống kê cũ cho thấy huyện Hoài Đức đã có 196 di tích. Còn tới thời điểm này, tôi không khẳng định con số chính xác. Theo phân cấp thành phố, huyện Hoài Đức hiện đang có 16 di tích trọng điểm, nhưng chúng tôi chỉ quản lý trực tiếp 9 di tích đã được xếp hạng. Những di tích chưa được xếp hạng thuộc về quản lý trực tiếp ở từng địa phương, cụ thể là ở từng xã, thôn".

Sau sự việc, UBND huyện Hoài Đức mới ban hành văn bản số 558/UBND – VP giao cho Trưởng công an huyện tổ chức lực lượng, phối hợp với UBND xã Đức Thượng điều tra, nắm bắt tình hình, làm rõ sự việc. Và mọi trách nhiệm đảm bảo an ninh, bảo vệ hiện trường, tìm phương án khắc phục nguyên trạng cấu kiện của đình Cựu Quán hoàn toàn thuộc về UBND xã Đức Thượng. Trong khi, mức độ vi phạm hành vi đã liên quan tới mặt hình sự, và cá nhân vi phạm lại là Ni sư và các cán bộ của thôn, xã.  

Ngay cả với buổi họp đối chất căng thẳng tại thôn Cựu Quán vừa qua, được biết, cũng chỉ có sự góp mặt của hai cá nhân vi phạm, là Phó Chủ tịch MTTQ xã Đức Thượng - Nguyễn Phú Ngà và Trưởng thôn Cựu Quán - Nguyễn Phú Lực cùng các lãnh đạo thôn. Tại buổi họp này, phóng viên báo chí hầu như không được vào tham dự do bị lực lượng công an xã Đức Thượng ngăn cản với lý do họp nội bộ dân. Ngoài ra, theo xác nhận từ người dân, trước đó, vào ngày 3/3, ông Ngà và ông Lực cũng đã tham dự một buổi họp hội nghị bất thường do người dân và hội viên Hội người cao tuổi của thôn tổ chức. Điều đó cho thấy trách nhiệm hiện mới đang "đổ" về xã, thôn.

Tuy vậy, sự việc này tiếp tục là bài học về hành vi ứng xử cũng như nhận thức, trách nhiệm quản lý trước các di tích lịch sử - văn hóa, dù đã được xếp hạng hay chưa xếp hạng./.