Chớ coi thường pháp luật

Gửi mẹ cái Mùa.

Mẹ nó à, đi xa mới nghía lại quê nhà bằng con mắt điềm nhiên tỉnh táo, mới thấy buồn thương, thấy lo lắng nhiều hơn.

Hôm nọ, thấy mẹ nó biên thư kể chuyện ở quê mình lũ thanh niên tự tổ chức đội tình nguyện chống cướp. Tôi vừa mừng, vừa lo. Mừng vì nỗi lũ trẻ quê ta đã không còn cái thói ỷ lại, biết đoàn kết lại để cùng làm việc nghĩa, bảo vệ dân làng. Nhưng lo nhiều hơn mẹ nó ạ! Lo là với cái tổ chức tình nguyện ấy, lũ trẻ từ mạnh dạn mà thành hăng máu hơn, từ tự vệ thành công rồi trở nên tự mãn với sức mạnh của mình, dẫn đến làm càn rồi coi thường pháp luật.

Mẹ nó chẳng biết có chia sẻ với tôi nỗi lo này? Để tôi kể cho mẹ nó nghe chuyện mới xảy ra gần đây. Chuyện rằng, ở một ngôi làng bên sông Cầu, thuộc huyện Quế Võ, Bắc Ninh. Khúc sông ấy bấy lâu bị bọn người khai thác cát hoành hành hút sụt cả đất đai, vườn tược của bà con. Sự việc khiến người dân bức xúc, kiến nghị nhiều lần với các cơ quan chức năng nhưng không có hiệu quả. Bất lực, nhiều người dân chỉ còn biết trút giận bằng cách tỏ thái độ thù nghịch với những thuỷ thủ trên các con tàu cát.

Sự thù nghịch ấy lớn dần đến một ngày cả làng người ta họp nhau lại bàn phương án tấn công các tàu cát. Ngày ấy là 3/1/2010. Hàng ngàn người dân mang theo gậy gộc, dao búa tập kích các tàu cát, người ta dồn đánh các thuỷ thủ, châm lửa đốt tàu khiến các thuỷ thủ phải mở đường máu nhảy xuống sông tẩu thoát. Vô phúc có hai chàng thuỷ thủ vì bị thương mà không nhảy kịp phải bỏ mạng trên tàu. Câu chuyện trở nên phức tạp vì án mạng xảy ra. Chắc chắn trong số những dân đinh của ngôi làng ven sông Cầu sẽ có người phải đi tù vì cố ý giết người.

Đọc mẩu tin ấy xong, tôi buồn bã vô cùng! Buồn thương cho tương lai của những dân đinh bên bờ sông ấy. Họ vốn là những nông dân hiền lành... Nhưng tôi cũng buồn cho những thuỷ thủ trên con tàu bất hạnh kia. Họ chẳng khác gì những người đã giết họ, cũng là những nông dân nghèo, vì miếng cơm manh áo mà phải đi làm thuê cho thầu cát rồi thiệt thân. Người ta giết nhau, chết vì nhau như thế có buồn không?

Trở lại với việc lũ trẻ làng mình lập đội tình nguyện chống cướp. Khi nghe tin ấy, tôi chợt nhớ đến một bài báo đọc được cách đây chừng một năm về những Chúc gia trang thời nay. Tác giả bài báo ấy bày tỏ sự lo lắng về tình trạng người dân tự đứng ra thực thi pháp luật để bảo vệ cuộc sống của mình khi so sánh điều đó chẳng khác gì những tổ chức tự vệ cộng đồng theo kiểu Hổ gia trang, Chúc gia trang trong chuyện Thuỷ Hử xưa. Hồi đó, đọc bài báo ấy, bác giáo Bình bảo tôi ông nhà báo này chỉ giỏi nâng quan điểm, bởi cái thời của chuyện Thuỷ Hử là thời buổi loạn lạc, triều đình phong kiến thối nát, khả năng tổ chức và quản lý xã hội yếu kém thì mới có những gia trang Chúc, Hổ.

Tôi thì chẳng dám bi quan đâu, nhưng mà đến nay đọc câu chuyện về ngôi làng bên sông Cầu, tôi thấy anh nhà báo ấy dự đoán là hoàn toàn chính xác. Về bản chất, khi mà lòng tin của người dân vào các cơ quan thực thi pháp luật đã hư hao thì để bảo vệ cộng đồng, làng xóm, hay làng mạc, các tổ chức phòng vệ cộng đồng sẽ buộc phải ra đời. Những tổ chức ấy không được trang bị đầy đủ kiến thức pháp luật, kỹ năng thực thi pháp luật, dĩ nhiên khó tránh khỏi xảy ra những sự việc đáng tiếc. Tôi lo lắm! Lo cho lũ trẻ làng mình, vì thế, Tết này về quê, có lẽ tôi ở lại. ít ra, Cả Chiêm tôi cũng đi nhiều hiểu rộng, may ra có thể tư vấn cho lũ trẻ những lời khuyên để tránh sự quá khích. Vì tương lai các con, mẹ nó ủng hộ tôi đấy nhé!./.